Header image
Portrety Fotograficzne Lafayetta w Zbiorach Muzeum Wiktorii & Alberta w Londynie

Wstęp

 

Zbliżenie ukazujące gablotę wystawową przy wejściu
do studia Lafayette’a, około 1913 r.

Niewiele przedsiębiorstw fotograficznych na świecie może się pochwalić tak długą historią jak Studio Lafayette. W szczytowym okresie swej popularności studio fotografowało sukcesję królów i królowych Imperium Brytyjskiego oraz ich namiestników, jak również odwiedzających Anglię członków rodzin panujących z Europy, Afryki i Azji.

Studio Lafayette zostało założone w Dublinie w 1880 r. przez Jamesa Stacka Laudera, posługującego się pseudonimem „James Lafayette“ („Prosto z Paryża“ – jak dodawała reklama firmy). Był on najstarszym synem Edmunda Laudera, pioniera fotografii, który w 1853 r. otworzył w Dublinie zakład dagerotypii. Przedsięwzięcie cieszyło się powodzeniem od samego początku i wkrótce zyskało miano przodującego studia portretowego w Irlandii, dodatkowo spopularyzowanego zamówieniami od wicekróla oraz liczących się arystokratów irlandzkich.

W latach 80. XIX w. zdjęcia Lafayette’a zaczęły zdobywać medale i wyróżnienia, którym często towarzyszyły pochlebne opinie. Brytyjskie Towarzystwo Fotograficzne tak podsumowało jego osiągnięcia: „Prace M[onsieur] Lafayette’a znalazły uznanie sędziów nie tylko za swe piękno, ale także niezwykłą delikatność w podejściu do tematu…“.

Firma cieszyła się tak wysoką renomą, że w 1887 r. James Lafayette został zaproszony do Windsoru, by wykonać zdjęcia królowej Wiktorii, za jakość których otrzymał królewską nominację na „Fotografa Jej Królewskiej Mości w Dublinie”. Ta prestiżowa nominacja, odnowiona później przez króla Edwarda VII i Jerzego V, pozwalająca mu na używanie tytułu „Królewskiego Fotografa“ w reklamach i materiałach promocyjnych, przyciągnęła do studia wielu nowych klientów. Podczas obchodów Diamentowego Jubileuszu Królowej Wiktorii w 1897 r. James Lafayette, przewidując komercyjny sukces, otworzył swoje pierwsze londyńskie atelier przy modnej ulicy Bond Street. Studio Lafayette’a, które zajmowało się wykonywaniem fotografii nieprzerwanie od 1853 r., zamknęło swoją działalność w roku 1952. Archiwum najważniejszych zdjęć, które w większości opatrzone były datą i nazwiskiem portretowanego, zostało złożone na strychu budynku przy Fleet Street w Londynie. Odkryto je podczas robót budowlanych w 1968 r. i przekazano do Muzeum Wiktorii & Alberta w Londynie.  Instytucja ta zatrzymała w swojej kolekcji 3500 szklanych i celuloidowych negatywów.

Choć duża ilość zdjęć wczesnych automobilów (do 1905 r.) ukazała się w ówczesnych ilustrowanych magazynach, nieliczne orginalne negatywy przetrwały do naszych czasów. Lafayette, w znacznie większym stopniu niż inne współczesne mu studia fotograficzne, uchwycił początek niebywałego rozwoju motoryzacji. Umożliwiła mu to jego bliska znajomość z Johnem Scottem Montague (późniejszym lordem Montague z Beaulieu), entuzjastą samochodów, założycielem i redaktorem czasopisma „The Car Illustrated“.  Studio Lafayette’a udzieliło tej nowej publikacji ogromnego wsparcia, zaopatrując ją przez pierwszych kilka lat działalności w materiał ilustracyjny na okładki i do artykułów wewnątrz kolejnych numerów. Były to przede wszystkim portrety ukazujące dumnych właścicieli nowych samochodów (z których, notabene, wielu pozowało wcześniej Lafayettowi przy innych okazjach) za kierownicą ich automobilów, jak również zdjęcia ich rezydencji, które wykorzystywane zostały do reportaży na temat miejsc godnych poznania. Reportaże te oczywiście miały na celu promocję samochodu jako nowego środka podróży, umożliwiającego turystom odwiedzenie wcześniej trudno dostępnych, a ważnych dla historii narodowej zabytków.

Edward VII's new Daimler

Nowy daimler króla Edwarda VII,
o mocy 22 KM,
sfotografowany przez Lafayette’a
na terenie zamku w Windsorze
w czerwcu 1902 r .

All texts copyright Barbara Borkowy and Russell Harris 2007